Waarom Peercoachen?

De missie van de Peercoach Academy is helder: zoveel mogelijk peercoaches opleiden. Maar waarom is dat zo belangrijk? Hebben we niet al genoeg coaches?

Dit is een vraag die ik vaak krijg. Coachen lijkt tegenwoordig een ware trend te zijn en de term ‘coach’ wordt te pas en te onpas gebruikt voor allerlei functies: van leidinggevenden tot adviseurs en ondersteuners. Maar laten we het hebben over de ‘echte coaches’: professionals die je op een gelijkwaardige één-op-één basis begeleiden bij het verhelderen en behalen van je doelen, en door gericht vragen te stellen je gedachten en acties helpen structureren. Met deze definitie vallen veel zelfverklaarde coaches af. Maar dan blijft de vraag: wat voegen peercoaches, en daarmee de Peercoach Academy, toe aan het bestaande aanbod?

Coachen is een vak apart. Het vraagt om empathie, ethiek, integriteit en een hoog abstract denkvermogen. Daarnaast moet een coach nieuwsgierigheid combineren met rust en vertrouwen in het coachproces, en de juiste methoden kunnen kiezen en toepassen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het aantal ‘echt goede coaches’ beperkt is. Opleidingsinstituten voor coaches  stellen daarom steeds hogere eisen om de kwaliteit te waarborgen en beschermen het beroep met registers. Zo moet je bijvoorbeeld eerst een HBO-opleiding in een relevante richting hebben afgerond voordat je een erkende coachopleiding kunt volgen. Dit lijkt logisch, gezien de complexiteit van het vak, en dat is tot op zekere hoogte ook.

Tot op zekere hoogte. Deze benadering sluit namelijk niet alleen veel mensen (vaak terecht) uit om coach te worden, het sluit ook een grote groep mensen in onze samenleving uit om coaching te ontvangen.

Dat zit zo: In Nederland praten we vaak over ‘de kloof’. Dit klinkt als een harde, onoverbrugbare grens tussen groepen, maar in werkelijkheid zit de kloof natuurlijk in ons hoofd en ervaart iedereen deze anders. Vaak verbeeld ‘de kloof’ het gevoel van onbegrepen te zijn, zich niet gezien en niet gehoord te voelen, door de mensen die het voor het zeggen hebben. Die dan vaak ‘de elite’, ‘de beslissers’, of ‘de ambtelijke molen’ worden genoemd. 

In coaching zien we dit fenomeen vaak terug. Bijvoorbeeld, een jobcoach wordt door mensen ‘aan de andere kant van de kloof’ regelmatig niet als coach ervaren, maar als iemand die oordeelt en regels oplegt. Vertrouwen ontbreek volledig, ze spreken niet dezelfde taal. Professionele coaches hebben vaak een ander taalgebruik en een ander wereldbeeld en hebben vaak beperkt tijd beschikbaar waardoor er nauwelijks een vertrouwelijke coach-coachée relatie opgebouwd wordt. In plaats daarvan wordt er een afstand gevoeld, een kloof. Coachen is dan onmogelijk. Juist de hoge eisen die opleiders stellen aan coaches draagt eraan bij dat een deel van onze maatschappij niet bereikbaar is voor deze coaches.

Bij peercoachen draait dit om. Een peercoach komt uit dezelfde peergroep en staat daardoor gevoelsmatig aan dezelfde kant van de kloof. De peercoach neemt de tijd om een vertrouwensrelatie op te bouwen en gebruikt eigen ervaringen op een positieve en verbindende manier. Hierdoor ontstaat vertrouwen en kan de peercoach echt gaan coachen. De peercoach heeft vaak geen HBO-opleiding en kent vaak minder verschillende methoden, maar is goed opgeleid op een manier die bij deze groep past. Vaak wat minder theoretisch en meer praktisch. Bij de peercoachopleiding wordt geen specifieke vooropleiding, CV of VOG gevraagd, maar wel een sterke motivatie om anderen te helpen in de ontwikkeling van hun zelfleiderschap.

De afgelopen tien jaar hebben we ervaren dat de inzet van peercoaches helpt mensen te bereiken die eerder onbereikbaar leken. Door coaching op zelfleiderschap worden coachées empowered, ontwikkelt hun zelfbeeld en verdwijnt de gevoelde kloof. Peercoachen dragen direct bij aan de emancipatie van een grote en diverse groep mensen: van langdurig werklozen tot etnische groepen die moeite hebben met integreren, van mensen die om medische redenen achterop zijn geraakt tot jongeren in de jeugdzorg. In al deze gevallen is de inzet van peercoaches een effectieve manier om kloven te dempen.

De Peercoach Academy leidt peercoaches op, en adviseert bij- en participeert in projecten waar peercoaches het verschil kunnen maken. Op deze manier dragen we in de volle breedte bij aan de oplossing van een groot maatschappelijk probleem. Investeren in peercoachen is investeren in een betere toekomst.